Kreu 2

Linja 1

Organizimi i trupit
Trupi eshte I ndertuar ne kater nivele strukturore si : qeliza, indet , organet ,e sistemet , si dhe aparatet e organeve.

Ne organizmin tone dallojme kater grupe kryesore indesh : epitelial, lidhor, muskulor dhe nervor.

Organet jane te grupuara ne sisteme apo aparate organesh , te cilat nderveprojne per te realizuar funksione te caktuara , si p.sh tretja etj.

Kavitetet e trupit tone jane : kafka , kraharori , barku dhe kurizi , te cilat mbajne dhe mbrojne organe te ndryshme te trupit.

Lekura , qimet dhe thonjte

Lekura perbehet nga tri shtresa : epiderma , derma dhe hipoderma.

Lekura kryen funksione te rendesishme , si : mbron trupin, ndalon dehidatimin , rregullon temperature e trupit , siguron marrjen e ngacmimeve qe vijne nga mjedisi I jashtem.

Epiderma perbehet nga nje ind epitelial shumeshtresor qe permban keratine, nje protein kjo qe e ben lekuren te padepertueshme.

Derma perbehet nga nje ind lidhor. Aty gjenden qimet, gjendrat dhjamore , te djerses dhe mbaresat ndijore , te cilat kapin ngacmimet nga jashte.

Hipoderma eshte e pasur me qeliza dhjamore qe sherbejne si rezerve energjie dhe per izolimin  termik te trupit .

Qimet dhe thonjte kane origjinen ne epiderme.

Shume semundje te lekures shkaktohen si rezultat I demtimit te epidermis.

 Sistemi skeletor

Skeleti perbehet nga skeleti boshtor dhe ai brezor .

Skeleti boshtor perbehet nga : kafka , shtylla kurrizore dhe kafazi i kraharorit .

Skeleti boshtor siguron mbeshtetjen dhe mbron organet e brendshme.

Skeleti brezor perfshin gjymtyret e poshtme dhe te siperme dhe brezat e tyre .

Kockat jane te perbera nga indi kockor I forte  dhe nga indi sfungjeror.

Kockat kane funksione mbeshtetese , levizese dhe sherbejne si reserve te kalciumit.

Nga palca e kuqe e kockave formohen qelizat e kuqe te gjakut.

Sistemi muskulor

Trupi I njeriut ka me shume se 650 muskuj te vecante qe perfshijne reth 40% te mases se pergjithshme te tij.

Ka tri lloje muskujsh : te vijezuar (te vullnetshem), te lemuar (te pavullnetshem) dhe muskujt e zemres.

Muskujt lidhen me kockat nepermjet tendinave.

Sistemi skeletor dhe ai muskulor , te lidhur me njeri- tjetrin, mbeshtetin trupin dhe sigurojne levizjen e tij .

Sistemi skeletor dhe ai muskulor formojne se bashku sistemin skeleto – muskulor.

Gjate tkurrjes se muskulit sarkomeri shkurtohet.

Gjate tkurrjes se muskulit aktina dhe miozina rreshqasin te njera-tjetra.

Per tkurrjen e muskujve kerkohet energji , e cila merret nga ATP-ja.

 

 

Linja  2

Energjia kimike e karbohidrateve dhe e molekulave te tjera gjate procesit te frymarrjes qelizore shnderrohet ne energji te lidhjeve makroenergjetike fosfate te ATP-se.

Metabolizmi eshte teresia e reaksione kimike qe ndodhin Brenda trupit tone dhe perfshin reaksionet e anabolizmit dhe te katabolizmit.

Konsumimi i energjise qe ndosh ne gjendje qetsie quhet metabolizem baze.

Homeostaza eshte aftesia e organizimit per te ruajtur qendrueshmerine e parametrave te brendshem te sistemit.

Ushqimi ka tri funksione kryesore  ne organizem funksion energjetik , funksion ndertues , funksin fiziologjik-biokimik.

Ushqimi perbehet nga lende komplekse me natyre organike qe quhen makroushqyes.

Procesi I copetimit te molekulave te perbera te ushqimit ne molekula me te thjeshta te pershtatshme per t’u  perthithur nga qelizat e trupit quhet tretje.

Amilaza e peshtymes shperben amidonin ne dysakaride.

Nepermjet levizjeve peristalktike ushqimi leviz neper gypin tretes.

Lengu gastric I stomakut qe permban acid klorhidrik dhe pepsine fillon tretjen e proteinave duke e shnderruar masen e ushqimit ne kime.

Pjesa me e madhe e tretjes kimike ndodh ne duoden ku derdhet lengu I zorreve dhe lengu pankreatik.

Lengu pankreatik permban tripsinen , lipazen dhe amilazen qe sherbejne per te shperbere perkatesisht proteinat , yndyrat dhe amidonin .

Ne duoden derdhet tembli , qe prodhohet nga melcia dhe qe ndihmon ne tretjen e yndyrave perms emulgimit te tyre.

Thithja e ushqimit te gelltitur ndodh per pjeset organike  ne zorren e holle siperfqaja e se ciles rritet shume fale panise se vileve te mureve te zorreve dhe mikroviljeve te qelizave qe I veshin ato .

Molekulat e aminoacideve dhe te glukozes hyjne ne kapilaret e gjakut ndersa ato te yndyrave ndjekin rrugen e eneve limfatike .

Uji dhe kriperat minerale thithen kryesisht ne zorren e trashe .

Melcia depoziton sheqerin ne formen e glikogjenit , shnderron amoniakun ne ure , zberthen lendet e helmeta  dhe te demshme per organizmin dhe depoziton disa lloje vitaminash dhe hekurin.

 

Kreu III

Qarkullimi ,frymekembimi dhe ekskretimi

1.Gjaku dhe perberesit e tij.

Gjaku ka nje vencanti:ai perfaqeson te vetmin ind te lenget ne trupin tone,perbehet nga qeliza te gjalla te quajtura plazme, i cili me ndihmën e zemrës dhe enëve të qarkullimit të gjakut mirëmban funksionet e organeve të tjera të trupit nëpërmjet transportit të oksigjenit dhe lëndëve ushqyese.Gjaku qarkullon nëpër enët e gjakut falë punës mekanike të muskulit të zemrës. Trupi i njeriut përmban mesatarisht 5 - 6 litra gjak. 

• Funksionet e gjakut

1. TRANSPORTUES (oksigjeni, hormonet, mbeturinat e metabolizmit)

2. MBROJTES (nëpërmjet limfociteve, antitrupave, koagulimit dhe fibrinolisës)

3. MPIKES

4. HOMEOSTATIK(mban të pandryshuar temperaturën dhe mjedisin e brendshëm)

5. SHPERNDAN NXEHTESI TRUPORE

• Plazma 

Plazma e gjakut përbëhet nga 91 deri 92 % uje, pjesa tjetër janë substanca të tjera si proteinat e gjakut si dhe elektrolitet inorganike.                                                             Plazma e gjakut shërben si mjet transpurtues për bartjen e glikogjenit (glukozë), lipideve, hormoneve, dioksidin e karbonit si dhe të oksigjenit në organizëm. Sasia e plasmës në trupin e njeriut përmban dikund 5 përqind, kjo është për volumin prej 3,5 litrash. Pesha specifike e saj është 1028 g/l.                                                                        Gjatë centrifugimit të gjakut, plasma ndahet nga gjaku. Plasma e përfituar kësisoji ka një ngjyrë të kthjellët gjelbërt-verdhë, e që më pas përdoret si plasmë dhurimi. Nëse plasma e gjakut ka një ngjyrë si e bardhë qumështi, atëher kjo plasmë nuk dërgohet në transfuzion. Këtu kemi të bëjmë me një problem tek lipidet e dhuruesit. Nëse plasma e përfituar ka ngjyrë të kuqe, atëher mund të themi së këtu janë plasaritur rruzat e kuqe të gjakut (eritrocitet) dhe kjo quhet hemolizë.

 

2.Qelizat e gjakut.

• Eritrocitet

Qelizat e kuqe te gjakut kane formen e disqeve te vogla me nje diameter prej rreth 7.5 µm (mikrometër). Eritrocitet e pjekura plotesisht nuk kane berthame dhe ngjasojne me pigmentin hemoglobine. Cdo eritrocit permban rreth 250 milione molekula hemoglobine .Funksioni kryesor i qelizave te kuqe te gjakut eshte transportimi i oksigjenit. Nese numeri i qelizave te kuqe ne gjak eshte i pamjaftueshem,atehere individi vuan nga anemia dhe eshte i pafuqishem dhe i lodhur.

• Leukocitet

Leukocitet apo qelizat e bardha te gjakut, jane te vetmet qeliza te verteta te gjakut, te pajisura me berthame dhe organele qelizore. Ne 1 gjak gjenden 4.000-11.000 qeliza te bardha gjaku. Funksioni i tyre kryesor eshte mbrojtja e organizmit tona nga semundjet e ndryshme. Ato formojne nje “arme te levizshme”, duke sulmuar bakteret, viruset, parazitet, toksinat apo helmet dhe qelizat tumorale, duke e ndihmuar trupin te mbrohet prej demtimeve qe shkaktojne ato.

• Pllakezat e gjakut (trompocitet)

Pllakezat e gjakut formohen nga pjeseza citoplazme jashtzakonisht te medha. Luajnë një rol të rëndësishëm fiziologjik, pra në koagulimin e gjakut, gjegjësisht në parandalimin e gjakderdhjes (Hemoztasë). P.sh. gjatë prerjes, trombocitët e bëjnë mpiksjen e gjakut kështu që në këtë mënyrë mundëson që të ndërpritet gjakëderdhja. Numri i përgjithshëm i trombocitëve në gjak përmban diku 150.000 -380.000/µl.

 

3.Zemra:pompa muskkulare qe ve ne levizje gjakun.

• Zemra organi kryesor i qarkullimir te gjakut

Zemra është një organ muskulor i vogel me formen e nje koni dhe ka madhesine e nje grushti.Ky organ ndodhet brenda kafazit te krahrorit. Zemra është njëra prej organeve të para që formohet në trupin e njeriut gjatë zhvillimit embrional.Zemra ndahet në katër zbrazëtira:dy veshëza dhe dy barkushe.Veshëzat ndahen në:veshëza e majtë dhe veshëza e djathtë.Barkushet ndahen në:barkushja e majtë dhe barkushja e djathtë.Veshet dhe Barkushet komunikojne ndermjet tyre me ndihmen e kllapezave.Kllapeza e anes se djathte permban tri fleteza apo kapake, ndersa kllapeza e anes se majte ka vetem dy fleteza.Funksioni i kllapezave eshte drejtimi i rrjesdhjes se gjakut dhe ndalimin e kthimit te tij mbrapsht.Kete funksion ajo e kryen duke u hapur dhe duke u mbyllur ne menyre ritmike.

• Si punon zemra?

Zemra rreh mesatarisht 70 here ne minute dhe cdo rrahje zgjat rreth 0.85 sekonda.Termi Sistole perdoret per te treguar tkurrjen e dhomezave te zemres dhe termi Diastole, per te treguar leshimin e dhomezave te zemres.Cdo rrahje e zemres, apo sic quhet ndryshe cikli i zemres, perbehet nga dy faza:                                                                                          a) se pari, tkurren veshet e zemres                                                                                                    b) me pas tkurren barkushetdhe me ne fund te gjirha dhomezat e zemres qetesohen. Sistola e vesheve eshte e shkurter, por e pamjaftushme, pasi veshet cojne gjak vetem ne barkushe.Jane barkushet at te cilat pompojne gjakun drejt sistemit te qarkullimit te gjakut.

• Pulsi                                                                                                                                           

Pulsi perfaqeson efektin e vales se gjakut qe hidhet me force nga aorta e zgjeruar dhe qe gjate kalimit ne artiere perplaset ne muret e tyre.M.q.s gjate nje tkurrjeje apo sistole  te barkushes ka vetem nje puls arterial, atehere ritmi i pulsimit arterial eshte njekohesisht edhe ritmi i rrahjeve te zemres.Mjafton te vendosim gishtin tregues mbi enen e gjakut qe kalon ne anen e brendshme te parakrahut, dhe do te ndiejme rrahjet e pulesit.

4.Enet e gjakut

 Enë gjaku  quhet një strukturë në formë gypi në të cilën qarkullon gjaku. Të gjitha enët e gjakut së bashku formojnë Sistemin e qarkullimit të gjakut. Në kushte normale enët e gjakut e transportojnë gjakun prej zemrës në periferi dhe e kthejnë atë përsëri në zemër.

• Enët e gjakut ndahen në:

1.Arterie

është një enë gjaku nëpërmjet së cilës gjaku largohet prej zemrës.

Arteriet sipas rregullës e transportojnë gjakun e oksigjenuar, përveç arterieve pulmonale të cilat transportojnë gjak të paoksigjenuar. Në arteriet e njeriut ndodhen 20% e të gjithë volumit të gjakut.

Arteria më e madhe në trupin e njeriut është aorta me diametrin prej rreth 3 cm.

• Tipi muskulor – ndodhen relativisht larg zemrës dhe janë formuese të tensionit.

• Tipi elastik – ndodhen pranë zemrës.

2.Arteriole

3.Kapilare

 janë enët më të vogla të gjakut. Funksioni i tyre është shkëmbimi i lëndëve, lëvizja e lëndëve midis enëve të gjakut dhe indeve. Që të kryejnë këtë punë, sipërfaqja totale e gjithë kapilarëve është shumë e madhe (sipërfaqja e madhe lehtëson difuzionin). Si pasojë, rrjedha e gjakut në kapilarë është e ngadaltë dhe kapilarëve u duhet të prodhojnë lëndë antikoagulante për të parandaluar trombozën (rrjedhja e ngadaltë është një nga tre faktorët që predispozojnë për trombozë; 2 të tjerët janë dëmtimi i endotelit, dhe rritja e aftësive koaguluese të gjakut). Muret e kapilarëve janë shumë të holla dhe mure të tilla të dobëta nuk mund ta përballojnë presionin e lartë arterial. Presioni kapilar është shumë më i vogël sesa presioni arterial. Ulja e presionit bëhet e mundur nga arteriolat.

4.Venole

5.Vena

Në sistemin e qarkullimit të gjakut, venat (nga gjuha Latine vena) janë enët e gjakut që bartin gjakun në drejtim të zemrës. Shumica e venave bartin gjakun e papastër nga indet deri në zemër; përjashtime kanë venat pulmonare dhe të kërthizës, dy nga të cilat bartin gjakun e oksigjenuar në zemër. Në kundërshtim me venat, arteriet bartin gjakun larg nga zemra. Venat janë më pak muskuloze se arteriet dhe shpesh janë më afër lëkurës. Në shumicën e venave ka valvula për të parandaluar rrjedhjen mbrapa.

Struktura

Në përgjithësi, venat kanë funksionin për të kthyer gjakun e papastër në zemër, dhe janë në thelb tuba të ciët ngushtohen kur lumenët e tyre nuk janë të mbushur me gjak. Shtresa e trashë e jashtme është e përbërë nga indi lidhës, i quajtur tunica adventitia/externa ose mbështjellës i jashtëm. Në mes gjendet një shtresë e muskulit të lëmuar të quajtur tunica media ose mbështjellësi i mesëm, i cili është, në përgjithësi, i hollë, pasiqë venat nuk funksionojnë në mënyrë kontraktile. Pjesa e brendshme është e veshur me qelizat endoteliale quajtur tunica interna/intima ose mbështjellësi i brendshëm. Për dallim nga arterie, lokacioni i saktë i venave ndryshon shumë më tepër nga personi në person. Venat shpesh shfaqin një shumë të variabilitetit anatomik krahasuar me arteriet brenda një specie dhe midis llojeve.                                       Shumica e venave janë të pajisura me valvula për të parandaluar kundër rrjedhjen e gjakut.

• Sistemi Limfatik

Sistemi Limfatik -Limfa qarkullon neper rrjetin e sistemit limfatik. Ky rrjet fillon me kapilar limfatik, te cilët bashkohen duke formuar vena te vogla limfatike që derdhen ne venën e madhe afër veshezës se djathë te zemrës. Ne rrugetimin e tyre enët limfatike kalojnë neper nyje dhe gjendrra limfatike, te cilat si një lloj filtri i ndalin lëndët e dëmshme qe ndodhen në limfë si p.sh pjese te qelizave te vdekura ose qeliza te tëra, mikrobet qe u kane shpetuar leukociteve. Nyja limfatike me shimice gjenden ne qaf,nen shqetulla etj,te cilat rriten ne rast të invazionit te mikrobeve ne organizëm. Puna e zemrës nuk ndikon ne enët limfatike, prandaj qarkullimi i limfës është me i ngadalshëm se qarkullimi i gjakut. Ajo qarkullon me tkurrjen e gjithë muskujve te trupit. Gjatë gjumit zvogëlohet aktiviteti i muskujve, prandaj limfa mbetet ne inde, kjo është arsyeja qe kur zgjohemi nga gjumi jemi me te mufatur (te ënjtur). Si organe limfatike janë shpretka, bajamet, etj. Limfa luan rrol te rëndësishëm ne transportin e yndyrave. Ne zorrën e hollë lëndët yndyrore i thithin rrëzhdet zorrore, kurse limfa i përcjell deri ne vena.

 

5.Mbrojtja e Trupit

MBROJTJA JO IMUNITRE JO SPECIFIKE

Nëse lëkura po mukoza pëson dëmtime, bakteret apo viruset mund te deportojnë në trupin tone. Faza e pare është mbrojtja imunitare jo specifike, që do te thotë se për çdo lloj mikrobi behet e njëjta mbrojtje. Dëmtimi nga një cifël shkakton pezmatimin. Fillimisht ndosh izolimi i zonës se sulmuar. Me pas enët e gjakut zgjerohen, vjen me shumë gjak ; rruazat e bardha arrijnë në vendin e lënduar, përshkojnë zgjatime citoplazmike dhe përfshijnë midis tyre mikrobin "duke e ngrene". Kjo dukuri quhet fakocitoze. Mikrobi shkatërrohet nga enzima që prodhin rruaza e bardhe. Pasi pastrohet veni i sulmuar, mekanizma te tjerë riparojnë indin e dëmtuar.

MBROJTJA IMUNITARE SPECIFIKE

Lendet e huaja, te cilat pasi futen në trup shkaktojnë prodhimin e një lende mbrojtëse, u quajtën antigjene. lendet mbrojtëse specifike, te afta për te asgjësuar antigjenin u quqjten kundërtrupa (antikorpe). Në rastin e sëmundjeve infektive, bakteret apo viruset që i shkaktojnë janë antigjene, kundër te cilave prodhohen kundërtrupa specifike. Kur një mikrob patogjen futet për here te pare në trupin tone, rruazat e bardha takohen me te dhe e analizojnë ; ato shumohen dhe japin dy grupe te ndryshme rruazash te bardha : plazmoqelizat, që prodhojnë kundërtrupa, dhe qelizat kujtese që e njohin antigjenin. Ky proces kërkon pak kohe ; mikrobi patogjen ka mundësi te shumohet brenda trupit dhe te shkaktoje sëmundjen. Nëse pas kalimit te semundej, i njëjti mikrob sulmon përsëri trupin, qelizat kujtese prodhojnë menjëherë kundërtrupat specifike ; sulmi dhe përhapja e mikrobit pengohet qysh në fillim. Pra, kur infeksione i kërkon te përsëritet trupi ka në dispozicion mbrojtjen : është fituar imuniteti ndaj asaj sëmundje, që në disa raste ruhet për gjithë jetën. Imuniteti sigurohet nga rruazat e bardha te gjakut.

 

6.Sistemi I Frymekembimit

 

Sistemi i frymemarrjes tek njeriu.

Frymemarrja eshte nje veti e pergjithshme e te gjitha qelizave te gjalla. Organizmi i njeriut nuk mund te jetoje ne qofte se nuk merr ne menyre te vazhdueshme nga mjedisi rrethues oksigjen dhe te nxjerr jashte dioksidin e karbonit. Shkembimi i ketyre gazrave midis organizmit tone dhe mjedisit te jashtem behet nepermjet frymemarrjes.

A) Organet e frymemarrjes

Organet e frymemarrjes jane: hunda, faringu, laringu, trakea, bronket qe perbejne rruget e frymemarrjes dhe mushkerite.

Hunda: zgavra e hundes ndahet ne dy pjese nepermjet nje flete te holle gjatesore, ndersa nga goja ndahet nepermjet qelizave. Siperfaqa e brendshme e hundes perbehet nga nje mukoze e holle e veshur me disa qime te holla me drejtim nga brenda jashte. Ajo eshte shume e pasur me ene gjaku, sidomos ne pjesen e poshtme te saj. Ne kete cipe prodhohen gjithashtu sekrecionet e hundes.

Ajri i ftohte duke kaluar ne hunde peson disa ndryshime:

• ngrohet ne 6-8 grade celsius, sepse sic thame hunda ka qarkullim te theksuar gjaku

• pastrohet nga pluhrat dhe mikroorganizmat qe tentojne te futen brenda bashke me ajrin. Keto papasterti nxiren jashte nepermjet sekrecioneve.

• njomet nga sekrecionet e hundes, ne qofte se ka qene i thate.

Faringu: Eshte vazhdimi i zgavraveve te hundes. aty behet kryqezimi i rrugeve te ajrit me ate te ushqimit.

Laringu: Ne hyrjen e tij gjendet nje kerc qe quhet epiglot. ne momentin kur njeriu gelltit ushqimin epiglota mbylle laringun dhe pengon kalimin e tij ne mushkeri. Kur marrim fryme epigloti hapet dhe neper laring kalon ajri per ne mushkeri. Laringu eshte i perbere prej mjaft kercesh me i madhi prej te cilave eshte kerci tiroid, i cili formon murin e perparshem te tij. 

Laringu eshte gjithashtu organi ne te cilin formohet zeri. Ai eshte i veshur nga nje membrane mukoze, e cila duke bere pala formon ato qe quhen korda zanore. Palat, te cilat jane te tendosura, dridhen me kalimin e ajrit neper laring, duke formuar keshtu tingujt e zerit. Laringu se bashku me zgavren e hundes dhe te gojes ndihmon ne formimin e tingujve dhe te fjales se artikuluar, ndihmon pra te foluren.

Trakea: ajo eshte e formuar prej kercesh ne forme unaze. Ka 15-20 unaza te tilla dhe eshte e gjate 10-12 cm.

Bronket: trakea ndahet ne dy bronke te medha, nje per secilen mushkeri. Ne mushkerine e djathte kemi tre dege kryesore te bronkeve, ne ane te majte dy. Brenda ne mushkeri bronket ndahen ne dege gjithnje e me te vogla duke formuar nje peme te vertet qe quhet pema bronkiale. Degezimet me te vogla te bronkeve quhen bronkiola. Ato perfundojne ne fshikezat mushkerore alveolat te cilat paraqiten si zgjerime te bronkiolave. Neper muret e fshikezave mushkerore kalojne kapilare te shumte gjaku, arteriale dhe venoze. 

Ajri pasi kalon te gjitha rruget e frymemarrjes vjen ne fshikezat mushkerore ku behet shkembimi i gazrave. Oksigjeni pasi kalon muret e holla te kapilareve futet ne qarkullimin e vogel te gjakut dhe shkon ne gjysmen e majte te zemresnga ku shperndahet ne tere qelizat e trupit. Ndersa dioksidi i karbonit i gjakut venoz lihet ne nivelin e fshikzave dhe del jashte rrugeve te frymemarrjes.

Mushkerite: jane te vendosura ne zgavren e kraharorit. Ato mbeshteten mbi diafragmen dhe siperfaqja e jashtme e tyre merr formen e brinjeve dhe te hapsirave midis tyre. Mushkeria e djathte ka tri pjese, e majta dy. Jane te nderuara prej indi poroz, si sfungjer me mjaft elasticitet, me ngjyre trendafili. Te femrat peshojne rreth 1050 gram ndersa tek meshkujt 1350 gram.

Pleura: Cdo mushkeri mblidhet nga nje cipe dy shtresore. Ne hapsiren ndermjet shtresave te saj qarkullon nje sasi e vogel lengu qe nuk lejon ferkimin e tyre.

b) Mekanizmi i frymemarrjes

Kafazi i kraharorit vihet ne levizje me anen e muskujve te frymemarrjes. Kur ai zgjerohet ajri futet ne mushkerite, pastaj ai vjen perseri ne pozicionin fillestar, zvogelohet vellimi i tij, ajri del nga mushkerite. Gjate frymemarrjes brinjet ngrihen lart, ndersa diafragma ulet poshte. E kunderta ndodh gjate frymenxjerrjes: ngrihet diafragma dhe ulen brinjet. Frymemarrja eshte nje proces aktiv, frymenxjerrja eshte pasive dhe zgjat sa dyfishi i frymemarrjes.

7.Ekskretimi

Veshkat dhe Presioni i Gjakut                                                                                                   Veshkat luajnë një rol të rëndësishëm ne rregullimin e presionit te gjakut. Duke qene së veshkat (ndikojne) influencojne ne vellimin e lengjeve ne trup, ato mund te ndikojne ne presionin e gjakut duke ndryshuar vellimin e gjakut (plazmës) qarkullues. Veshkat, gjithashtu, leshojne një enzime te quajtur reninë (RENINA), e cila shnderrohet ne një substance te fuqishme presion-rritëse (te gjakut), qe tkurr enet e gjakut dhe ndikon ne mbajtjen e ujit dhe te Natriumit ne trup(pra, ne mos ekskretimin e tyre me ane te urines).

Mekanizma delikat (te brishte) u lejojne veshkave qe te vet-rregullohen nen një varietet te gjere rrethanash (kushtesh, gjendjesh). Për shembull, nese ne (njerezit) kemi mungese uji, veshkat ndalojne largimin e ujit nga organizmi; nese ne marrim shumë kripe me ane te dietes, veshkat pergjigjen duke larguar nga trupi me shumë ujë (urinë)… duke larguar bashke me te kriperat e teperta.